Tỷ lệ chẩn đoán ung thư ở độ tuổi dưới 50 đã tăng đáng báo động 79,1% trên toàn cầu trong ba thập kỷ qua, dẫn đến số ca tử vong tăng thêm 27,7%. Một báo cáo mới sử dụng dữ liệu từ nghiên cứu Gánh nặng bệnh tật toàn cầu năm 2019 cho thấy các trường hợp ung thư ở độ tuổi từ 14 đến 49 đã tăng từ 1,82 triệu vào năm 1990 lên 3,26 triệu vào năm 2019.
Dựa trên thông tin được thu thập trên 204 quốc gia liên quan đến 29 loại ung thư, nghiên cứu do Trường Y thuộc Đại học Chiết Giang ở Trung Quốc dẫn đầu cũng thách thức nhận thức chung về loại ung thư ảnh hưởng đến các nhóm tuổi trẻ hơn. Các nhà nghiên cứu lập luận rằng điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chẩn đoán sớm và điều trị có mục tiêu, đồng thời các chuyên gia y tế nên thúc đẩy lối sống phòng ngừa cho những người trẻ tuổi, bao gồm chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế thuốc lá và rượu cũng như hoạt động thể chất. Các trường hợp ung thư khởi phát sớm mới, được xác định là xảy ra trước 50 tuổi, dự kiến sẽ tăng 31% trên toàn thế giới vào năm 2030, với tỷ lệ tử vong tương ứng là 21%. Nguy cơ lớn nhất đối với những người ở độ tuổi từ 40 đến 49.
Hơn 1 triệu người dưới 50 tuổi chết vì ung thư vào năm 2019, trong đó ung thư vú là nguyên nhân gây ra nhiều ca tử vong nhất. Các bệnh ung thư nguy hiểm nhất khác đối với người trẻ tuổi trong năm 2019 là ung thư khí quản, phổi, ruột và dạ dày. Ung thư vú cũng có số ca mắc cao nhất ở nhóm tuổi này vào năm 2019, nhưng ung thư khí quản (vòm họng) và tuyến tiền liệt lại tăng nhanh nhất kể từ năm 1990. Mặt khác, tỷ lệ chẩn đoán ung thư gan khởi phát sớm lại giảm. Nhà thống kê Stephen Duffy từ Đại học Queen Mary ở London, người không tham gia vào nghiên cứu, đưa ra lời giải thích tiềm năng cho một số xu hướng.
Duffy suy đoán trong một phản ứng của chuyên gia đối với nghiên cứu: “Trong trường hợp ung thư gan, một số lượng lớn là do virus viêm gan B gây ra và đã có vắc xin hiệu quả”. “Trong khi đối với bệnh ung thư vòm họng, phần lớn là do virus Epstein-Barr gây ra và chúng tôi chưa có vắc xin hiệu quả.” Trong khi gen đóng vai trò trong một số trường hợp ung thư, thậm chí trong việc bảo vệ chống lại ung thư, các nhà nghiên cứu lưu ý rằng có nhiều yếu tố có thể phòng ngừa được cần xem xét. Họ viết trong bài báo đã xuất bản: “Các yếu tố nguy cơ về chế độ ăn uống (chế độ ăn nhiều thịt đỏ, ít trái cây, nhiều natri và ít sữa, v.v.), uống rượu và sử dụng thuốc lá là những yếu tố nguy cơ chính gây ra bệnh ung thư khởi phát sớm”. Dữ liệu cũng chỉ ra lối sống ít vận động, ô nhiễm không khí, béo phì, tiểu đường và lượng đường trong máu cao có thể là một trong những thủ phạm. Các nghiên cứu trước đây đã phát hiện ra rằng tỷ lệ mắc bệnh ung thư ở người lớn dưới 50 tuổi đã tăng lên kể từ những năm 1990, nhưng hầu hết các nghiên cứu đều tập trung vào sự khác biệt giữa các vùng. Chưa có đủ nghiên cứu được thực hiện để xác định mô hình các yếu tố nguy cơ có thể quy cho các bệnh ung thư nghiêm trọng phát triển ở độ tuổi trẻ, tỷ lệ mắc bệnh ung thư ở các nhóm kinh tế xã hội khác nhau hoặc gánh nặng bệnh tật toàn cầu.
“Một khía cạnh quan trọng của nghiên cứu này là tính chất toàn cầu của dữ liệu”, các nhà nghiên cứu y tế công cộng của Đại học Queen’s Belfast, Ashleigh Hamilton và Helen Coleman viết trong một bài xã luận về báo cáo. “Sự khác biệt giữa các khu vực được thể hiện, cho thấy sự cần thiết phải hiểu các yếu tố nguy cơ cụ thể đối với các nhóm dân cư khác nhau.” Tỷ lệ mắc bệnh ung thư khởi phát sớm cao nhất vào năm 2019 là ở Bắc Mỹ, Châu Úc và Tây Âu, trong khi các quốc gia có thu nhập thấp đến trung bình bị ảnh hưởng khác nhau, với tỷ lệ tử vong cao nhất ở Châu Đại Dương (bao gồm Châu Úc), Đông Âu và Trung Á. Tỷ lệ tử vong và các vấn đề sức khỏe ở những quốc gia này cao một cách không cân xứng và phụ nữ bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Nghiên cứu này có một số lưu ý, chẳng hạn như thực tế là chất lượng dữ liệu khác nhau giữa các quốc gia, có khả năng xảy ra báo cáo thiếu và tác động của việc sàng lọc và các yếu tố môi trường đầu đời vẫn chưa được làm rõ. Điều quan trọng là phải xem xét dữ liệu trong bối cảnh rộng hơn về dân số ngày càng tăng của chúng ta, như nhà sinh học tế bào Dorothy Bennett từ St George’s, Đại học London, giải thích.
Bennett cho biết: “Sự gia tăng số ca tử vong do ung thư ở nhóm tuổi này thấp hơn đáng kể so với chẩn đoán, cụ thể là 28%, thấp hơn mức tăng trong tổng dân số và số trường hợp, cho thấy tỷ lệ tử vong do ung thư trung bình ở nhóm này.” Ung thư vẫn giết chết nhiều người dù đã có nhiều năm nghiên cứu, vì vậy phòng ngừa là chìa khóa. Bằng chứng cho thấy rằng đầu tư vào nghiên cứu và giáo dục công chúng và các chuyên gia y tế là điều cần thiết để có cuộc sống khỏe mạnh và lâu dài. Nghiên cứu đã được công bố trên BMJ Oncology.
(Theo Sciencealert)
